موزیک ویدیوی جدید معین زد به نام «مشق امشبم» که در صفحه اینستاگرام او بیش از ۱۵ میلیون بار دیده شده، مورد نقد و توجه کاربران در شبکههای اجتماعی قرار گرفته است. حذف زنان در این ویدیو و مردانه بودن فضای کلیپ، جدیترین و در عین حال انسانیترین نقدی است که به این ویدئو وارد شده است. چرا که در همین فضای موجود در ایران هم، در موزیک ویدئوهای بسیاری از هنرمندان زنان حضور دارند. در نتیجه این نقد وارد شده به معین زد مهم است؛ به این دلیل که هنرمندان باید بابت حضور زنان در کارهای خود و شکستن تصویر مردانه از هنر، گامهای جدی بردارند.
اما آنچه ما را واداشت که مطلبی انتقادی بنویسیم نه خود ویدئو، بلکه کامنتها و پیامهای همجنسگراستیز و تمسخرآمیزی است که راجع به این کلیپ نگاشته شده است.
متاسفانه در اینجا و موارد دیگری که ذکر میکنیم، برای نقد یک رفتار اشتباه و جنسیتزده مانند حذف زنان در این کلیپ، ادبیات و گفتارهایی استفاده میشود که تولید و بازتولیدکننده همان ادبیات جنسیتزده هستند؛ با این تفاوت که همجنسگراستیزی، ترنسستیزی و کوییرستیزی را هم چاشنی ادبیات خود میکنند و به اصطلاح «برای درمان پلک، چشم را هم کور میکنند.»
رهایی ما از استبداد، سرکوب، زنستیزی و کوییرستیزی که با مبارزه سیاسی_اجتماعی و فرهنگسازی حاصل خواهد شد، نسبت مستقیمی با ادبیات، گفتار و زبان روزمره دارد. اگر میخواهیم به جدال استبداد، سرکوبگری، ستم و تبعیض برویم، نباید خودمان نیز درگیر زبان و رفتار مستبدانه، تبعیضگر و جنسیتزده شویم.
متاسفانه زبان و ادبیات هموفوب، ترنسستیز و کوییرستیز در موارد مختلف برای نقد جمهوری اسلامی و عواملش استفاده میشود. این گفتمان تمسخر، توهین و برچسبزنی جنسی همجنسگراستیزانه و کوییرستیز، باعث تداوم یافتن همجنسگراستیزی و کوییرستیزی و آزار و رنجش افراد الجیبیتیکیو+ در داخل و خارج ایران میشود؛ رنجش افرادی که نقش فعال و موثری در مبارزه علیه جمهوری اسلامی و پیشبرد انقلاب زن زندگی آزادی داشته و دارند و توقع حمایت، همبستگی و همدلی بقیه اقشار جامعه از خود را دارند.
باید بدانیم که برای نقد و اعتراض، نباید خود ما ابزاری برای سرکوب فرهنگی و تبعیض علیه دیگران شویم و ایجاد فضای امن و انسانی اندیشهورزی، نقد و اعتراض، رشد و پیشرفت فکری و سیاسی_اجتماعی را سبب میشود. پس تولیدگر فرهنگ اسلامی دگرجنسگرامحور که فرهنگی زنستیز، سرکوبگرانه، همجنسگراستیز و کوییرستیز است، نشویم.
خرداد ۱۴۰۳ / مطلبی از تحریریه رنگینکمانان ایرانی