۲۱ فوریه، روز جهانی زبان مادری است. با توجه به مختصات تاریخی جامعه ایران که مجموعه پرشماری از فرهنگها، تنوع زبانی و پیشینه قومی را در برمیگیرد؛ و همچنین به دلیل وجود تبعیض ملی ساختاری در وضع سیاسی کنونی، از جمهوری اسلامی گرفته تا جریانات اپوزیسیون در حیطه ناسیونالیسم فارس؛ نگرانیهای جدی در مورد آینده آزادیهای سیاسی و مدنی بخشهای تحت ستم جامعه حتی پس از سرنگونی رژیم وجود دارد. اینجاست که موضع صریح و قاطع هر حزب یا جریان سیاسی که میتواند در شکل دادن به ایران پس از سرنگونی حکومت نقش ایفا کند، اهمیت بالایی مییابد.
در اینجا تنها قصد پرداختن به مواضع یک حزب سیاسی را داریم، آن هم به مختصرترین شکل ممکن. تا جایی که به حزب کمونیست کارگری و البته سازمان جوانان کمونیست (سازمان جوانان این حزب) برمیگردد، در برنامه این حزب مصوب کنگره اول در تیر ۱۳۷۳ درباره زبان مادری چنین گفته شده است:
«ممنوعيت زبان رسمى اجبارى. دولت میتواند يک زبان از زبانهاى رايج در کشور را به عنوان زبان ادارى و آموزشى اصلى تعيين نمايد، مشروط بر اينکه امکانات و تسهيلات لازم براى متکلمين به ساير زبانها، در زمينههاى زندگى سياسى و اجتماعى و آموزشى، وجود داشته باشد و حق هر کس به اينکه بتواند به زبان مادرى خويش در کليه فعاليتهاى اجتماعى شرکت کند و از کليه امکانات اجتماعى مورد استفاده همگان بهرهمند شود، محفوظ باشد.»
طبعا برای درک بهتر و جزئیتر این موضع باید فراتر از برنامه این حزب رفت و به سندی تحت عنوان «بیانیه حزب کمونیست کارگری درباره زبان مادری» به تاریخ اسفند ۱۳۹۹ مراجعه کرد که در آن پس از بررسی ریشههای تاریخی تبعیض ملی در دوران پهلوی و جمهوری اسلامی، مساله زبان مادری چنین تشریح میشود:
«آموزش و فعالیت به زبان مادری در همه زمینهها از جمله در زمینههای ادبی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی یک حق انکارناپذیر، مسلم، انسانی و جهانشمول است و مبارزه برای رسیدن به این حق هم یک وجه مهم مبارزه برای جامعهای است که در آن ستم ملی نباشد، ستم زبانی نباشد و همه شهروندان از حقوق برابر برخوردار باشند. مبارزه برای رفع تبعیض زبانی مبارزهای علیه فارسها نیست. این مبارزه مشترک همه کسانی است که از ستم ملی و زبانی رنج میبرند.»
در پایان این سند که در آن «شرط لازم برای برپایی جامعه ای آزاد و برابر، رفع همه تبعیض ها و از جمله رفع تبعیض زبانی» تعبیر شده، سیاست و چارچوب عملی این حزب درباره مساله زبان مادری این چنین تصریح میشود:
«حزب کمونیست کارگری، خواهان ممنوعیت زبان رسمی اجباری است و مبارزه برای آموزش به زبان مادری را یک وجه دائمی مبارزه خود میداند. از نظر حزب کمونیست کارگری، برای بهرهمند شدن از حق مسلم آموزش و فعالیت به زبان مادری، قبل از هر چیز باید جمهوری اسلامی را سرنگون کرد که مسئول مستقیم انواع تبعیضها از جمله تبعیض و ستم ملی و زبانی است.»