علی خامنهای رهبر زیرزمینی جمهوری اسلامی، پس از گذشت یکماه از آخرین سخنرانی، بدون اطلاع قبلی در مراسمی حاضر شد و در مورد اغلب نکات سیاسی مورد بحث این روزها، اعلام موضع کرد. خامنهای در این سخنرانی تقریبا به ریست کارخانه برگشته بود و به نظر آگاهانه تصمیم گرفته بود اتفاقات دو سال گذشته از هفت اکتبر تا جنگ دوازده روزه را به باد فراموشی بسپرد و بار دیگر زبان به تهدید بگشاید. صحبتهای او جنبههای مختلفی داشت که در ادامه گوشههایی از آن را بازگو میکنیم:
برنامه موشکی:
در حالی که پس از نابودی بخش مهمی از تاسیسات و دانشمندان اتمی جمهوری اسلامی، فشارها برای توقف برنامه موشکهای میانبرد و دوربرد حکومت افزایش یافته؛ خامنهای تمامقد از برنامه موشکیاش دفاع کرد. او نه تنها مذاکره درباره پروژه موشکی را بلاموضوع دانست بلکه موشکهای جمهوری اسلامی را «شناسنامه جوان ایرانی» خواند و با اشاره به پرتاب مکرر موشک به اسرائیل در جنگ دوازده روزه تهدید کرد «[نیروهای مسلح ما] لازم باشد در وقت دیگر هم از آن [موشکها] استفاده میکنند». به این ترتیب خامنهای همان چیزی را گفت که این روزها همه دشمنانش میخواستند بشنوند.
برنامه هستهای:
خامنهای با اشاره به صحبتهای اخیر ترامپ در منطقه گفت «افتخار میکند که صنعت هستهای ایران را بمباران کردیم و از بین بردیم. خیلی خب، به همین خیال باش! امّا اصلاً شما چهکاره هستید که اگر یک کشوری صنعت هستهای دارد شما دخالت کنید بگویید «باید» و «نباید»؟ شما چهکارهی دنیایید؟ چه ربطی به آمریکا دارد که ایران امکانات هستهای و صنعت هستهای دارد یا ندارد؟» گفتنی است آخرین باری که که خامنهای گفته بود برنامه هستهای ما به کسی ربطی ندارد، کمی پیش از جنگ دوازده روزه بود.
مذاکره با آمریکا:
خامنهای همچنین با بیان چنین جملاتی پیشنهاد ترامپ برای مذاکره و توافق را رد کرد: «معاملهای که با زورگویی نتیجهی آن از پیش معلوم باشد، معامله نیست، تحمیل است؛ و ملّت ایران زیر بار تحمیل نخواهد رفت؛ ملّت ایران زیر بار تحمیل نمیرود. اسم این معامله نیست. «بنشینیم صحبت کنیم و نتیجه این بشود»! مشخّص میکند؛ این زورگویی است. ایران را نمیشود مثل بعضی از کشورهای دیگر با این زورگوییها تحت تأثیر قرار داد.»
نشست شرمالشیخ:
خامنهای بدون اینکه در مورد خود آتشبس حماس و اسرائیل صحبتی کند و توضیح دهد که چرا حماس وارد روند صلح شد، با «جلف، یاوهگو و لوده» خواندن ترامپ اعلام کرد که تحلیل من از نشست شرمالشیخ این است که « [ترامپ به شرمالشیخ] رفت تا به آنها [اسرائیل] روحیه بدهد، این رفت آنها را از یأس خارج کند». دقت کنید که این تحلیل رهبر جمهوری اسلامی از نشستی است که بسیاری از آن به عنوان آغاز روند سیاسی کنار گذاشتن جمهوری اسلامی از تعاملات خاورمیانه یاد کردهاند.
بنابراین، مطابق آنچه خامنهای حداقل به صورت علنی اعلام کرد، سیاست رسمی جمهوری اسلامی همچنان ادامه پروژههای هستهای، موشکی و نیابتی است؛ هیچ چشماندازی برای توافق یا حتی مذاکره با آمریکا وجود ندارد؛ جمهوری اسلامی تسلیم شروط آمریکا اروپا و اسرائیل نخواهد شد؛ و به رغم همه مشکلات، حکومت اسلامی به مسیر خونبار و فلاکتباری که تاکنون طی کرده، ادامه خواهد داد.
هر چند گاه و بیگاه اخباری دال بر تماسهای دیپلماتهای آمریکا و جمهوری اسلامی به رسانهها درز میکند و حتی احتمال ازسرگیری مذاکرات میان طرفین مطرح میشود، صحبتهای خامنهای نشان میدهد که حتی در صورت آغاز مذاکرات، اصل مشکل مورد بحث به قوت خود باقی است؛ اینکه جمهوری اسلامی حاضر نیست شروط غرب در زمینه هستهای، موشکی و نیابتی را بپذیرد.
به هر روی، هم خامنهای هم ترامپ و نتانیاهو و هم مردم ایران و جهان میدانند که شرایط کنونی ایران و خاورمیانه ماندگار نیست و در صورت اصرار جمهوری اسلامی بر مواضع قبلی، شاهد تحولات احتمالی بزرگ و برقآسا خواهیم بود.