فستیوالهای پراید در سال ۲۰۲۴ به پایان خود نزدیک می‌شود. این فستیوال‌ها که هر ساله از ماه ژوئن آغاز می شود امسال هم در کشورهای مختلف جهان که حقوق کوییرها در آن، مورد تایید و حمایت قانون است، برگزار شد. در این میان، حضور اعتراضی ایرانیان آزادیخواه خارج کشور در این مراسم‌ها در دادخواهی و حق‌طلبی برای کوییرها و جامعه ایران، جلوه‌ای از مبانی و چرایی برگزاری مراسم های پراید در اعتراض به هموفوبیا و کوییرستیزی قانونی و سیستماتیک جمهوری اسلامی را به تصویر می‌کشید.
حضور متشکل، جمعی و سازمانیافته کوییرهای ایرانی در فستیوالهای پراید شهر و کشور خود، نشان از گسترش پیشروی و تشکل‌یابی کوییرهای ایرانی در سازمانهای مختلف بود. نمود این موضوع را میشد در رژه‌های افتخار امسال در تورنتو، ونکوور و مونترال در کانادا، برلین و کلن در آلمان، پاریس فرانسه، اسلو، استکهلم و مالمو به وضوح مشاهده کرد.
در کانادا «سازمان کوییرهای ایرانی – سیمرغ» به همراه جمعی از فعالین مستقل و گروه‌های محلی ایرانیان حامی کوئیرها، توانستند در رژه‌های افتخار شهرهای تورنتو، ونکوور و مونترال حضور سیاسی فعال و اثرگذار داشته باشند. در این سه شهر کانادا علاوه بر رنگین‌کمانی‌های ایرانی و افغانستانی، فعالین سیاسی از گروه‌ها، سازمان‌ها و احزاب سیاسی مخالف جمهوری اسلامی حضور داشتند و حمایت از انقلاب زن زندگی آزادی محور فعالیت آنها را تشکیل می‌داد. در این سه شهر تلاش شده بود ضمن ارائه تصویری مدرن، شاد و انسانی از صف ایرانیان، جلوه سیاسی آن حفظ شده و مبارزات مردم ایران را رو با بازدیدکنندگان نمایندگی کند.
رژه افتخار کلن در آلمان امسال یکی از پرجمعیت‌ترین پرایدهای اروپا در سال ۲۰۲۴ محسوب می‌شود و رسانه‌های آلمانی جمعیت بازدیدکننده از آن را بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر تخمین زده‌اند. حضور ایرانیان ال‌جی‌بی‌تی‌کیوپلاس و آزادیخواه در این رژه بسیار پررنگ بود و تنوع جریانات سیاسی و گروه‌های حامی حقوق بشر و حقوق کوییرهای ایرانی یکی از نقاط پررنگی است که می‌شود به آن اشاره کرد. صف ایرانیان در رژه افتخار کلن نشان از اتحاد، همبستگی و اهمیت حقوق کوییرها برای ایرانیان خارج کشور دارد. نکته جالب توجه دیگر در رژه افتخار(پراید پراد) کلن، حضور برخی از فعالین شناخته شده رنگین‌کمانی از افغانستان در این مراسم بود.
در برلین، رژه افتخار به فراخوان «شبکه شش رنگ» و با مشارکت فعالین سیاسی و حامیان انقلاب زن زندگی آزادی، به صحنه دیگری از حضور متشکل و سازمانیافته فعالین جنبش کوییر ایران برای بلند کردن صدای دادخواهی و حق‌طلبی رنگین‌کمانی‌های ایرانی تبدیل شد. در این مراسم شرکت‌کنندگان بنر تصاویر جانباختگان انقلاب زن زندگی آزادی را حمل می‌کردند، اعتراض خود به صدور و اجرای احکام اعدام در ایران را فریاد زدند و صدای رنگین‌کمانی‌ها در بخش‌های مختلف ایران از تهران تا بلوچستان و خوزستان و کردستان را بازتاب دادند.
فستیوال پراید استکهلم هم با نقش موثر ایرانیان برگزار شد که سازمان‌دهنده صف رژه افتخار و همچنین میز اطلاعاتی روبروی پارک پراید، «سازمان جوانان کمونیست» بود. در پراید استکهلم که بزرگترین پراید شمال اروپا است، میز اطلاعاتی در سه روز برگزار شد و گزارش سالانه‌ای از کوییرهای ایران و افغانستان به دو زبان فارسی و انگلیسی و همچنین کیفرخواست رنگین‌کمانی‌ها علیه خشونت‌ها و آزارهای جمهوری اسلامی برای امضا در اختیار حاضرین قرار گرفت. از جمله نکات جالب توجه این میز اطلاعاتی اعلام همبستگی طیفی از فعالین ال‌جی‌بی‌تی‌کیوپلاس روسیه با رنگین‌کمانی‌های ایران بود که با توجه به حمایت دولت پوتین از جمهوری اسلامی، از اهمیت خاصی برخوردار بود. روز رژه افتخار استکهلم سوئد هم طیف متنوعی از ایرانیان آزادیخواه منجمله جمعی از فعالین دفاع از حقوق زنان، فعالین انقلاب زن زندگی آزادی و حتی از خانواده‌های دادخواه حضور داشتند که با پرچم انقلاب زن زندگی آزادی در رژه حضور داشتند و ضمن حمایت از رنگین‌کمانی‌های ایران و افغانستان، پشتیبانی خود از محکومین به اعدام و زندانیان سیاسی را اعلام کردند. در جریان این رژه که که از تلویزیون سراسری و رسانه‌های بزرگ سوئدی نیز بصورت زنده پخش میشد، «زن زندگی آزادی» به عنوان پیام صف ایرانیان، در دو نوبت توسط مجری‌های برنامه رو به مخاطبین اعلام شد. همچنین در همین رابطه رژه افتخار استکهلم بصورت زنده از طریق تلویزیون کانال جدید رو به ایران و افغانستان پخش میشد.
شهر مالمو سوئد هم که با آغاز انقلاب زن زندگی آزادی به یکی از کانون‌های اعتراضات ایرانیان خارج کشور تبدیل شده، در رژه افتخار با حضور ایرانیان آزادیخواه همراه بود. در جریان رژه جمعی از فعالین دفاع از حقوق زنان، فعالین انقلاب زن زندگی آزادی و حتی از خانواده‌های دادخواه حضور داشتند. آنها ضمن پشتیبانی از رنگین‌کمانی‌ها در ایران، اعتراض خود به اعدام‌ها در ایران و وضعیت زندانیان سیاسی را نیز اعلام کردند.
در پراید اسلو در نروژ، ایرانیان حامی جنبش کوییر ایران، گرچه ایرانیان صف مجزایی در رژه به خود اختصاص ندادند اما دست به اقدام خلاقانه‌ای زدند. به گونه‌ای که مصاحبه‌های متعددی را با افراد شرکت‌کننده از کشورهای مختلف سازماندهی کردند که در آن پیام و نظر آنها را درباره وضعیت ال‌جی‌بی‌تی‌کیوها در ایران جویا می‌شدند و از آنها می‌خواستند که پیام‌های خود را به علی خامنه‌ای به عنوان مسبب هموفوبیای سازمانیافته حکومتی اعلام کنند.
نگاهی به دستاوردها و پیشروی‌ها در پراید ۲۰۲۴:
الف. برافراشتن پرچم انقلاب زن زندگی آزادی:
امسال دومین سالی بود که پس از قتل حکومتی مهسا/ژینا امینی و شروع انقلاب زن زندگی آزادی در ایران مراسمهای پراید در کشورهای مختلف دنیا برگزار میشد. در نتیجه از نظر سیاسی اهمیت ویژه‌ای داشت که ایرانیان آزادیخواه خارج کشور بتوانند صدای انقلاب زن زندگی آزادی و پویایی آن را بار دیگر در سطح جهانی بازتاب دهند. در این راستا بود که تقریبا در همه شهرهایی که ایرانیان در رژه‌های افتخار حضور یافتند، تلاش کردند تا علاوه بر حمایت از رنگین‌کمانی‌ها، منعکس‌کننده مبارزات مردم و زنان ایران باشند و پرچم اعتراض به حکومت اعدام و آپارتاید جنسیتی را به دست گیرند. به این اعتبار، پراید امسال برای ایرانیان، یک بستر تماما سیاسی و مبارزاتی علیه جمهوری اسلامی داشت و باید آن را به عنوان جزئی از مبارزات کلان مردم علیه رژیم در نظر گرفت.
ب. بازتاب بیشتر در رسانه‌های فارسی‌زبان:
به دلایل قابل بحث، توجه به موضوعات جنبش رنگین‌کمانی در سالیان گذشته همواره جایگاه کوچکی را در رسانه‌های فارسی‌زبان به خود اختصاص می‌داده است. اما خوشبختانه مبارزات کوییرهای ایرانی و تشکل‌های آنها به ویژه در متن انقلاب زن زندگی آزادی این فضای محدود رسانه‌ای را در هم شکسته است. در همین راستا، حضور ایرانیان در رژه‌های افتخار رنگین‌کمانی ۲۰۲۴ بیش از پیش توجهات رسانه‌های فارسی‌زبان اپوزیسیون را به خود جلب کرد؛ به گونه‌ای که در تلاش بودند از طریق انتشار ویدئوها و مصاحبه با شرکت‌کنندگان در رژه، پوشش رسانه‌ای مناسبی از این مناسبت‌ها داشته باشند. تلویزیون کانال جدید، ایران اینترنشنال و صدای آمریکا و…. در این زمینه از فعال‌ترین رسانه‌ها بودند. این موضوع به خودی خود، یک پیشروی برای جنبش رنگین‌کمانی‌ها در ایران است.
پ. مقبولیت عمومی و توجه بیشتر مردم به فستیوالهای پراید:
حضور موثر رنگین‌کمانی‌های ایرانی در فستیوالهای پراید ۲۰۲۴ توانست توجهات بیشتری از بخش‌های مختلف جامعه (داخل و خارج کشور) را به خود جلب کند. این پیشروی را نه فقط در بازخوردهای گسترده‌تر ویدئوهای پراید در شبکه‌های اجتماعی می‌توان دید، بلکه تنوع و کثرت گروه‌ها و افرادی که در صف رژه افتخار ایرانیان شرکت می‌کردند، خود موید چنین تغییری در فضای عمومی جامعه است. این یک پیشروی بزرگ برای جنبش کوییر ایران است؛ چرا که جنبش رنگین‌کمانی هم مانند هر جنبش اجتماعی دیگر در طول تاریخ، برای تحقق اهداف و مطالبات خود نیازمند همراه کردن طیف‌های هر چه وسیع‌تری از جامعه با خود است.
ت. رنگین‌کمانی‌های ایران، متشکل‌تر و سازمانیافتهتر از پیش:
همزمان با سیاسی‌تر شدن جنبش رنگین‌کمانی‌ها در سال‌های اخیر، تشکل‌ها و نهادهای این جنبش هم نمود بیرونی بیشتری پیدا کردند. آغاز انقلاب زن زندگی آزادی و فعالیت گسترده‌تر این تشکل‌ها، فصل تازه‌ای از کارکرد را به روی آنها باز کرد. از جمله اینکه این تشکل‌ها در سازماندهی رنگین‌کمانی‌ها و حامیان کوییرهای ایرانی برای پیشبرد فعالیت‌ها، عملکرد بهتر و مفیدتری داشته‌اند. یک نمونه این مساله رژه‌های افتخار ۲۰۲۴ است که عمدتا به صورت مستقیم یا باواسطه توسط این تشکل‌ها سازماندهی شده بود. این موضوع به برگزاری بهتر و اجتماعی‌تر پراید امسال کمک شایانی کرد و از این منظر متشکل‌تر و سازمانیافتهتر شدن از ویژگی‌ها و دستاوردهای پراید امسال بود. در همین راستا حتی احزاب سیاسی و سازمانهای سرنگونی طلب اپوزیسیون حضور و توجه ملموس تری در فستیوالهای پراید امسال داشتند که این مسئله بسیار حائز اهمیت است.
جمهوری اسلامی نابود باید گردد
به امید برگزاری فستیوال پراید در ایران
پیروز باد انقلاب زن زندگی آزادی
تشکل رنگین‌کمانان ایرانی
۳ شهریور ۱۴۰۳
۲۴ اوت ۲۰۲۴
