حسن روحانی روز پنجشنبه ۲۲ مرداد ۱۴۰۴، در نشست مشاورین خود، نسخهای برای «بازسازی کشور» ارائه کرد که در واقع بازسازی حکومت درمانده جمهوری اسلامی در ضعیفترین حالت تاریخ آن است. او از لزوم کاهش تنش با آمریکا گفت، پیشنهاد کرد نیروهای مسلح از اقتصاد و سیاست کنار گذاشته شوند و وعده داد که انتخابات به مردم واگذار شود، احزاب سیاسی اجازه فعالیت گسترده یابند و نخبگان داخلی و خارجی برای «توسعه» فراخوانده شوند.
این حرفها که در ظاهر میتواند عقبنشینی از وضعیت امنیتی-نظامی فعلی به نظر برسد، اما در محتوا، تلاشی است برای «تعامل کنترلشده» با جهان و تلاش برای بازسازی مشروعیت داخلی، بدون تغییر ریشهای در ساختار سیاسی و طبقاتی. خصوصا از این جهت که روحانی در فایل تصویری ۳۵ دقیقهای، فراموش نکرد که ۲۰ دقیقه اول را به اثبات التزام قلبی خود به نظام نکبت جمهوری اسلامی اختصاص دهد.
با این وجود بد نیست نگاهی هم بیاندازیم به نکات برجسته صحبتهای اخیر حسن روحانی:
نیروهای نظامی از اقتصاد بیرون، اما استثمار سرمایهداری حکومت اسلامی سر جایش بماند: خروج سپاه از اقتصاد، بدون برچیدن کل دستگاه سرمایهداری رانتی و چپاولگر، فقط تقسیم دوباره غنائم بین جناحهای حکومتی است.
انتخابات در قفس جمهوری اسلامی: وقتی شورای نگهبان و ساختار ولایت فقیه پابرجاست، حرف از «واگذاری انتخابات به مردم» شعاری توخالی است. البته همچون همیشه، منظورِ نظر امثال روحانی از واژه «مردم»، همان دارودسته اصلاحطلبان حکومتی است.
دیپلماسی برای بقای حکومت، نه رفاه مردم: کاهش تنش با آمریکا، در چارچوب نظام موجود، فقط برای بقای رژیم است، نه برای تامین رفاه زندگی و آسایش مردم. ضمن اینکه به نظر میرسد روحانی کمی دیر پا به میدان گذاشته؛ چرا که زمانی از مذاکرات حرف میزند که طرف غربی اقبالی به مذاکره ندارد و تنها گزینهای که روی میز گذاشته تسلیم کامل حکومت اسلامی است.
علم در خدمت قدرت حاکم، نه جامعه: «میدان دادن به نخبگان» وقتی آزادی بیان، تشکل و انتخاب آزادی وجود ندارد، یعنی استفاده از دانش برای تثبیت همین نظم موجود و ماجراجوییهای نظامی در قالب موشک ساختن و غارت منابع.
واقعیت این است که روحانی نمایندهٔ پروژهای است که میخواهد بحران جمهوری اسلامی را با روتوش و اصلاحات، مهار کند؛ پروژهای که شاید از سوی بخشی از حاکمیت پذیرفته شود، اما برای طبقهٔ کارگر و اکثریت جامعه، تغییری واقعی به همراه نخواهد داشت. تغییر واقعی تنها از پایین، با سرنگونی کلیت این نظام و استقرار یک حکومت انسانی ممکن است.
در پایان به حسن روحانی باید یادآورد شد که مردم ایران که کمر به سرنگونی نظام بستهاند، جنایاتی که جمهوری اسلامی در سال ۹۶ و ۹۸ در دوره ریاست ایشان بر دولت و با حکم خود او به عنوان رئیس شورای عالی امنیت ملی کشور صورت داد؛ نه میبخشد، نه فراموش میکند.