ماجرای «عروسکهای مرتضی و مرضیه» از جمعه ۱۸ مهر ۱۴۰۴ با انتشار تصاویر این عروسکهای فوممانند و «ضداسترس» در شبکههای اجتماعی خبرساز شد. گروهی از کاربران مذهبی و حسابهای حکومتی در توییتر و تلگرام مدعی شدند که استفاده از این دو نام مذهبی بر روی عروسکهایی با ظاهر گوریل و خوک، «توهین به مقدسات» است.
موج اعتراض آنان از ۱۹ مهر بالا گرفت و سرانجام دادستانی تهران روز دوشنبه ۲۱ مهرماه با صدور دستور رسمی به ضابطان قضایی، مأموریت داد «عوامل پشت صحنه تولید، توزیع و تبلیغ» این عروسکها را شناسایی و به دستگاه قضایی معرفی کنند. این دستور در پی فشار شدید رسانههای حکومتی و مذهبی صادر شد که تولید و فروش این عروسکها را «هنجارشکنی و اهانت به اهلبیت» توصیف کرده بودند.
آنچه این ماجرا را از سطح یک جنجال اینترنتی در شبکههای اجتماعی فراتر برد، واکنش قضایی حکومت است که نشان میدهد جمهوری اسلامی حتی پدیدههایی چون سرگرمی و کالاهای ساده فرهنگی مثل عروسک را تهدیدی سیاسی و امنیتی تلقی میکند. ساختار مذهبی و واپسگرای حکومت با شادی، مدرنیسم، آزادیهای اجتماعی و حتی شوخطبعی مردم در تضاد است و با برچسبهایی چون «توهین به مقدسات» میکوشد جامعه را سرکوب کند.
با اینحال، در جامعهای که سالها از استبداد دینی رنج میبرد؛ تمسخر و توهین مقدسات و نمادهای مذهبی به امری روزمره در زندگی مردم بدل شده و نسل جوان و جامعه ایران آشکارا از این قیدها عبور کرده است. خشم و اضطراب حاکمیت در چنین ماجراهایی، اعترافی است به شکست کامل فرهنگی و دست و پا زدن برای حفظ حداقل هوادارهای مذهبیاش.